Dit is één van de vele vragen waarop de Landschapsleutel een antwoord wil geven. Aan de hand van vragenlijsten kun je de landschapsecologische positie van een perceel bepalen en nagaan in hoeverre de huidige landhoedanigheden voldoen voor de natuurlijke vegetatie.
Door goed te kijken naar de geologie, geomorfologie, het reliëf en de bodem kunnen we begrijpen hoe het landschap ontstaan is. Dan weten we ook hoe de ecosystemen binnen dit landschap van nature werken en met elkaar samenhangen, bijvoorbeeld door verschillen in grondwaterstanden en de stroming van grondwater van hoog naar laag.
We kunnen een ‘knelpuntenanalyse’ uitvoeren om te onderzoeken welke delen van het systeem niet goed werken, bijvoorbeeld omdat het grondwater te diep staat of omdat de bodem verzuurd is. Dan weten we ook wat we kunnen doen om het systeem te ‘repareren’.
Een onderzoek om dit te kunnen beschrijven noemen wij een ‘LandschapsEcologische Systeem Analyse’ of LESA. Daarbij gebruiken wij bijvoorbeeld geomorfologische- en bodemkaarten, gegevens van grondwaterpeilbuizen en vanzelfsprekend ook zoveel mogelijk eigen waarnemingen in het gebied zelf! De Landschapsleutel helpt om een dergelijke beschrijving te maken en is daarmee de sleutel naar de geheimen van het landschap.
We gaan voor elk perceel na wat de geologische en bodemkundige ontstaanswijze is en hoe het ligt ten opzichte van de omgeving. Daaruit leren we ook hoe droog of hoe nat deze bodem onder natuurlijke omstandigheden is en welke vegetatietypen hier goed bij kunnen voorkomen.
Om dit te kunnen doen wordt het landschap opgedeeld in deelgebieden waarbinnen geologie, bodem etc. ‘homogeen’ zijn en daardoor vergelijkbare eigenschappen hebben voor de natuurlijke vegetatie. Dit noemen wij ‘Fysisch-Geografische eenheden’ waarmee we als het ware steeds verder ‘inzoomen’ van de schaal van heel Nederland naar het perceel. De Landschapsleutel kent hierbij vier niveaus die steeds meer informatie geven:
De namen voor de hiërarchische niveaus van de landschapsecologische indeling zijn in 2016 aangepast waardoor de fysisch-geografische basis van deze indeling benadrukt wordt. De namen 'Ecoregio', 'Ecosectie', 'Ecoserie' en 'Primaire standplaats' uit de eerste versie zijn vervangen door 'Fysisch-geografische regio', 'Fysisch-geografische sectie', 'Fysisch-geografische serie' en 'Fysisch-geografische type'. Dat is echter nog niet doorgevoerd in de rest van deze website.
Op deze website kun je door het invullen van vragenlijsten onderzoeken bij welke van deze Fysisch-Geografische eenheden elk perceel hoort. Je kunt aanvullende informatie opvragen en een beschrijving van elke eenheid zoals voor de Hogere Zandgronden. De Landschapsleutel geeft aan op welke eenheden het perceel lijkt, maar je moet wel goed controleren of dat wel klopt en dan zelf een keuze maken hoe je verder gaat.
Als je voor al je percelen onderzocht hebt bij welke Fysisch-Geografische eenheid zij horen kun je ook een beschrijving maken van het hele landschap en een ‘Landschappelijke Bodemkaart’ waar deze eenheden op staan.
Klik op het icoon hiernaast voor een overzicht van de eenheden van de Landschapsleutel!
De Landschapsleutel is voortdurend in ontwikkeling. Een eerdere versie is verschenen in 2011 (Kemmers et al. 2011). In de huidige versie zijn een aantal inhoudelijke verbeteringen aangebracht die door eerdere gebruikers zijn aangedragen en is de software geheel opnieuw ontwikkeld als web-applicatie. De belangrijkste verbeteringen zijn:
Op dit moment (maart 2018) zijn de vragenlijsten uitgewerkt voor de identicatie van de fysisch-geografische typen in een element binnen de Fysisch-geografische regio's 'Hogere zandgronden' en 'Laagveengebieden'. De beoordeling van de actuele situatie (knelpuntenanalyse) moet nog geprogrammeerd worden. Ook de vragenlijsten voor aquatische systemen zijn nog niet omgezet naar de nieuwe versie. daarvoor kan de oude versie nog gebruikt worden.
Bas van Delft
Gilbert Maas
Rein de Waal
Vul hier gegevens in over het project
Meer kaartfragmenten staan in de Atlas Landschappelijke Bodemkaart Nederland
Er wordt nog gewerkt aan een Online-versie van deze kaart.
Klik op het icoon hiernaast voor een overzicht van de eenheden van de Landschapsleutel!
Vragenlijst Aquatische systemen